موتور برق قابل حمل چیست؟

موتور برق قابل حمل چیست؟

(انواع ژنراتور برق کوچک و شناخت اجزای اصلی)

مقدمه

احتمالا همه ما نام ژنراتور را شنیده‌ایم. شاید هم تا حدودی با عملکرد کلی آن آشنا باشیم. اما هنگامی که بحث خرید این تجهیزات در میان باشد بایستی شناخت خود را افزایش دهیم تا با دیدی گسترده بتوانیم بهترین مدل را انتخاب کنیم. این تجهیزات طیف عملکردی گسترده‌ای در صنایع دارند و می‌توانند در اغلب خطوط تولیدی و یا حتی مصارف شخصی راهگشا باشند. البته در این مقاله روی موتور برق های کوچک یا قابل حمل بیشتر متمرکز هستیم. این نوع ژنراتورها برای مصارف خانگی، صنعتی و کشاورزی در مقیاس کوچک مناسب هستند و از جمله کاربردهای آنها می‌توانیم به پشتیبانی تامین برق در مواقع قطع برق شهری، تامین برق در کمپ هایی که در مناطق دور افتاده شده و تامین برق در سایت کاری که متصل به برق شهری نیست اشاره کنیم.

 تصویر 1: شماتیک موتور برق کوچک و قابل حمل

موتور برق چگونه ابزاری است؟

ژنراتور به عنوان ابزاری برای تامین برق، مورد استفاده واقع می‌شود. این تجهیزات قادرند هر مدل انرژی (شیمیایی، مکانیکی و …) را به انرژی الکتریسیته تبدیل کنند. پس با این تفاسیر همانطور که انتظار می‌رود هر صنعتی که نیازمند انرژی الکتریسیته باشد به نوعی به این تجهیزات نیازمند خواهد بود.
این ابزارها در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند لذا نیاز است تا به انواع اشکال تولید شوند. اما اساس عملکرد تمامی ژنراتور های برق مشابه یکدیگر است. این تجهیزات به شکل خود به خودی نمی‌توانند برق را بسازند. آنها می‌توانند به عنوان یک مبدل یک نوع انرژی را به انرژی دیگری تبدیل کنند. مثلا با دریافت انرژی مکانیکی و ایجاد تغییر در آن، انرژی الکتریسیته به عنوان خروجی تولید می‌گردد.

تصویر 2: انواع ژنراتور های کوچک خانگی و کشاورزی 

ضرورت استفاده از موتور برق

در عصر حاضر نمی‌توان فضای کاربری یا صنعتی را یافت که بدون حضور برق فعالیت داشته باشد. تمامی فضاهایی که به ذهن شما خطور می‌‌کند مثل مجتمع‌های مسکونی، بیمارستان‌ها، سینما، ارگان‌های دولتی، خطوط تولیدی و …  نیازمند حضور همیشگی برق هستند. امروزه نیاز به حضور جریان الکتریکی و برق تا جایی پیش رفته است که تمامی صنایع به دنبال راهکاری برای اطمینان از عدم قطع شدن برق هستند. یکی از مطمئن‌ترین راهکارها به کارگیری یک موتور برق مناسب است.
 

چگونگی عملکرد دستگاه موتور برق

موتور در ژنراتور وظیفه تولید انرژی مکانیکی را برعهده دارد. این انرژی به واسطه یک رسانای الکتریکی و در یک میدان مغناطیسی هدایت می‌گردد. با هدایت این انرژی، بار الکتریکی و در نهایت جریان الکتریسیته تولید خواهد شد. تصویر 3 یک آلترناتور را نشان می‌دهد که وظیفه تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی را دارد. نیرو از طریق یک شافت از موتور به آلترناتور منتقل می‌شود. 

تصویر 3: وظیفه آلترناتور در دستگاه موتور برق

اما برای آنکه بتوانیم با این ابزارها بهتر آشنا شویم نیاز است تا  اجزای اصلی دستگاه موتور برق را بررسی کنیم.

سایر اجزای دستگاه موتور برق

تصویر 4: اجزای اصلی دستگاه موتور برق قابل حمل

• موتور

موتور ژنراتور نقش کلیدی در عملیات تولید برق بازی می‌کند. هرچه موتور تعبیه شده کیفیت بالاتری داشته باشد دستگاه موتور برق می‌توانند با راندمان بیشتری کار کند.
موتورهایی با ابعاد کمتر عموماً از بنزین به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند. موتورهای با سایز های صنعتی بزرگ اغلب از پروپان، گاز طبیعی و یا دیزل بهره می‌گیرند.
در گام نخست موتور، انرژی اولیه را از این منابع شیمیایی دریافت کرده سپس آن را به انرژی مکانیکی تغییر می‌دهد.

• سیستم سوخت

همانطور که ذکر شد موتور می‌تواند از منابع سوختی مختلفی استفاده نماید. پس دومین بخش کلیدی، همان سیستم سوخت رسانی خواهد بود. با کمک این قسمت سوخت مورد نظر به سوی موتور هدایت می‌گردد.  منظور از بخش سوخت رسانی محفظه‌ای می‌باشد که ترکیب مورد نظر در آنجا ذخیره سازی شده است.
محفظه و موتور نیز با کمک یک لوله به یکدیگر اتصال یافته‌اند. همچنین با تعبیه "لوله برگشتی" امکان برگشت سوخت به محفظه نیز فراهم شده است.
برای آنکه پروسه سوخت رسانی به موتور انجام گیرد این قسمت نیازمند واحدی به نام "پمپ" است. پمپ نقش خود را با هدایت سوخت از محفظه به لوله و در نهایت به موتور بازی خواهد کرد.
بخش کلیدی دوم "فیلتر" تعبیه شده در این سیستم است که نقش آن جداسازی ترکیبات اضافه موجود در سوخت است. چرا که سوخت مصرفی بایستی عاری از هرگونه ناخالصی باشد.
بخش سوم "انژکتور" است که با پاشش سوخت به محل محفظه احتراق موتور؛ پروسه سوخت رسانی را به اتمام می‌رساند.

• کنترل کننده ولتاژ (رگولاتور)

همانطور که از نام این قسمت پیداست این بخش وظیفه تنظیم ولتاژ خارج شده از سوی موتور را بر عهده دارد. حال ممکن است این قسمت واجد بخش‌های کوچکتری به نام سیم پیچ محرک، تکسوکننده چرخشی، آرماتور و ... باشد.

• شارژر باتری

استارت فعالیت ژنراتور با کمک باتری انجام می‌پذیرد. این قسمت اغلب از متریالی مثل فولاد ضدزنگ ساخته می‌شود تا از سایش و خوردگی آن پیشگیری گردد. این قسمت عموماً به شکل خودکار فعالیت دارد لذا احتیاجی به تنظیم دستی نخواهد داشت.

• کنترل پنل (برد کنترل)

به منظور مدیریت و کنترل کلیه پروسه‌های در حال انجام در این تجهیزات نیاز به قطعه‌ای به نام برد داریم. به طور کلی بخش‌هایی که نیاز به مدیریت دارند شامل موارد زیر می شوند:

1. تمامی پارامترهای موثر در ژنراتور مثل جریان، ولتاژ و فرکانس
2. کلیه پارامترهای مربوط به موتور مثل میزان سرعت، روشن و خاموش بودن، حرارت، فشار، روغن و ...
3. در نهایت به منظور خاموش و روشن نمودن کل اجزا نیز از پنل استفاده می شود.

• مکانیسم‌های خنک کننده

هنگامی که صحبت از تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریسیته در میان باشد؛ می‌دانیم که در حین عملیات، گرمای زیادی تولید خواهد شد. حرارت تولید شده می‌تواند به تجهیزات درگیر آسیب بزند. از این رو به منظور پیشگیری از چنین معضلی از مکانیسم‌های تعدیل کننده دما استفاده می‌شود. حال ممکن است بر اساس نوع ژنراتور از تعدیل‌کننده‌های مختلفی کمک گرفته شود. برخی از مدل‌ها مجهز به fan می‌باشند و برخی دیگر همراه با خنک‌کننده تولید می‌شوند. در برخی از موارد نیز هر دو این مکانیسم‌ها استفاده می‌گردند.

• اگزوز

در زمان فعالیت ژنراتور با تولید گازهای ناشی از سوخت استفاده شده مواجه خواهیم شد. به منظور خروج گازهای تولیدی از اگزوز کمک گرفته می‌شود.

• روغن کاری

پروسه روغنکاری یکی از مراحل مهم و لاینفک در هر عملیات صنعتی محسوب می‌شود. اغلب قطعات درگیر در مولد برق متحرک هستند. لذا برای آنکه بتوانند به خوبی ایفای نقش کنند لازم است تا به درستی روغن کاری شوند تا از سایش آنها پیشگیری شود. پس لازم است تا در این تجهیزات سیستمی به منظور روانکاری قطعات در نظر گرفته شود.

طبقه بندی دستگاه‌های موتور برق

حال که با اجزای کلیدی ژنراتور ( مولد برق)  آشنا شدید زمان آن فرا رسیده است تا به توضیح پیرامون انواع این تجهیزات بپردازیم.
این محصولات را می‌توان از جنبه‌های مختلف طبقه بندی نمود. به طور مثال بر اساس فاکتورهایی چون "سوخت مصرفی"، "فضاهای کاربردی" و " نوع خروجی" دسته بندی می‌شوند.

انواع ژنراتور بر اساس سوخت مصرفی

اگر قرار باشد مولد برق را بر این اساس گروه بندی کنیم شامل انواع  "گازی"، "بنزینی" و "دیزلی" می‌شود.

• ژنراتور دیزلی diesel generator

همانطور که از نام آنها مشخص است سوخت مورد استفاده دیزل می باشد. این نمونه‌ها برای استفاده نیازمند نگهداری و کنترل دقیقی هستند. از معایب آنها می‌توان به این موارد اشاره نمود که ضمن ایجاد آلودگی صوتی بالا، موجب انتشار گاز های آلاینده نیز می‌شوند. بنابراین لازمه استفاده از آنها تعبیه تهویه هوای قوی است.

• ژنراتور بنزینی gasoline generator

مولدهای بنزینی جزء محبوب‌ترین و کاربردی‌ترین نمونه‌ها محسوب می‌شوند. کلیات عملکرد نمونه‌های بنزینی و دیزلی مثل هم می‌باشد. تنها وجه تمایز بین این دو سوخت مصرفی آنهاست. در این تجهیزات احتیاج است تا فیلترهای هوا مرتب تمیز شوند. به یاد داشته باشید که این تجهیزات در آب و هوای سرد عملکرد خوبی از خود نشان نمی‌دهند.

• ژنراتور گازی gas generator

از مشخصه‌های بارز این ژنراتور این است که توانایی اشتعال بسیار خوبی دارد. اما این آپشن موجب حساسیت و آسیب‌پذیری بیشتر در آنها شده است. در قیاس با سایر موتورها کمترین آلودگی را ایجاد می‌کنند. اما در طرف مقابل گرانتر از سایر گزینه ها هستند.
نمونه های دوگانه سوز این تجهیزات می‌توانند به طور مشترک از دو نوع سوخت بنزین و گاز استفاده نمایند.

انواع ژنراتور بر اساس فضای مورد استفاده

بر این اساس به سه گروه "صنعتی"، " نیمه صنعتی" و " خانگی" تقسیم می‌گردند.
این محصولات توان‌های خروجی متفاوتی را شامل می‌شوند. شما می‌توانید بر اساس حجم برق مصرفی خود محصول متناسب را انتخاب کنید.

طبقه بندی ژنراتور بر اساس جریان خروج

در نهایت به طبقه بندی بر اساس خروجی ژنراتور می‌رسیم. بر اساس این فاکتور به دو شکل "تک فاز" و "سه فاز" طراحی و تولید می‌شوند.
در نمونه‌های تک فاز اغلب یک جفت سیم تعبیه شده است. برای استفاده در مصارف شخصی و حجم‌های کوچک توصیه می‌شوند.
در نمونه‌های سه فاز معمولا سه یا چهار سیم جایگذاری می‌شود. برای استفاده در محیط‌های صنعتی گزینه معقولی به شمار می‌روند.

مزایا و موارد استفاده از موتور برق قابل حمل خانگی و کشاورزی

فواید استفاده از موتور برق مدرن

• پشتیبانی قابل اطمینان در شرایط قطعی برق
• به علت دیزاین جدیدتر فضای کمتری را اشغال می‌کنند.
• عملکرد ساده و شفاف تری دارند.
• طول عمر بهینه و بالایی را شامل می‌شوند.
• به خوبی توانسته‌اند نیاز کاربران را برطرف نمایند.
• در حین فعالیت آلودگی صوتی کمی تولید می‌کنند.

موارد استفاده ژنراتور (مولد برق)

• اماکن درمانی و بیمارستان‌ها
• هتل و مهمانپذیر‌ها
• کارخانه‌ها، صنایع و خطوط تولیدی
• نمایشگاه‌‌ها
• معادن استخراجی و اکتشافی
• ادارات و ارگان‌های دولتی
• سینما و تئاتر
• باغ‌های شخصی و عمومی و ...

عوامل موثر در نصب و تعبیه موتور برق

در ضمن نصب ژنراتور برق می‌بایست به فاکتورهای زیر توجه شود. چرا که تنها در این صورت می‌توان راندمان بالایی را از سوی این تجهیزات انتظار داشت.

• محل تعبیه
• فونداسیون
• چگونگی دیزاین و قرارگیری محل مورد نظر برای نصب
• بکارگیری کانوپی
• استفاده از تهویه برای مواردی که آلودگی هوا ایجاد می‌کنند.
• بررسی چگونگی هوای مصرفی تجهیز
• مدیریت بر روی کابل های فشار قوی
• توجه به مکانیسم های تهویه و خنک کننده هوا
• مطمئن بودن از محل تعبیه مخزن سوخت
• توجه به مکانیسم اگزوز
• اتصال به زمین

کلام آخر

چناچه قصد خرید ژنراتور برق را دارید و در این زمینه ناآشنا هستید پیشنهاد می‌کنیم تا پیش از خرید حتما با کارشناسان بخش فروش مشورت کنید. این افراد به علت تجربه بالا می توانند بهترین حالت را با توجه به شرایط و بودجه پیشنهاد دهند.